Κυριακή 16 Αυγούστου 2009

Παίξε το λάγνο σου σκοπό φιλήδονο κλαρίνο!

Λίγα μπορώ να πω για τη δυναμική και τον πλούτο συναισθημάτων της μουσικής παράδοσης, του μουσικού αυθορμητισμού απλών ανθρώπων, αγράμματων, συχνά αυτοδίδακτων που με τη μουσική τους εξωτερίκευαν όλα τα ερεθίσματα που γεννούσε η ζωή τους...
Αν κάτι θυμάμαι από παιδί είναι τη συχωρεμένη τη γιαγιά μου να μου διηγείται ιστορίες για τον ξέδερφό της το μπάρμπα-Νίκο Ρέλλια που παιζε κλαρίνο και τους δίσκους του Παπασιδέρη που παιζαν με τον Γιαούζο και τον Ανεστόπουλο στο κλαρίνο...

Όταν μεγάλωσα ήρθε η ώρα που άκουσα που έψαξα...

Αφιερωμένο στην καλή μου φίλη και τα τσιπουράκια που ήπιαμε παλιά στο "Γυαλί καφενέ" στα Γιάννενα και ένιωσα τους ίσκιους από τους οργανοπαίχτες στην αυλή να πίνουν τα τσίπουρά τους και να κλείνουν τα πανηγύρια !



http://rapidshare.com/files/215508666/ipirotes_protomastores_.zip


οι ήχοι...


http://rapidshare.com/files/212511578/SYLLOGI-16_ATHANATA_KLARINA.zip

http://rapidshare.com/files/212524136/SYLLOGI-CH_MARGELIS-V_MALLIARAS-_I_TEHNI_TOU_LAIKOU_KLARINOU_1933-1939.zip

http://rapidshare.com/files/212532500/SYLLOGI-DEXIOTEXNES_TOU_LAIKOU_KLARINOU_1930-1948.zip

http://rapidshare.com/files/212541316/SYLLOGI-K_KARAGIANNIS-G_MIHALOPOULOS-_I_TEHNI_TOU_LAIKOU_KLARINOU_1927-1936.zip

http://rapidshare.com/files/212551419/SYLLOGI-N_KARAKOSTAS-TH_LAVIDAS-_I_TEHNI_TOU_LAIKOU_KLARINOU_1930-1936.zip

http://rapidshare.com/files/212562881/SYLLOGI-N_KOTSOPOULOS-G.KYRIAKATIS-_I_TEHNI_TOU_LAIKOU_KLARINOU_1920-1933.zip


οι μερακλήδες...

Aνεστόπουλος Γιώργης

ονομαστός λαϊκός κλαρινετίστας από την Αρκίτσα Φθιώτιδος. Γεννήθηκε το 1904 και πρωτάρχισε κλαρίνο (λα μπεμόλ) το 1919 και το έπαιζε με τις τρύπες (χωρίς να χρησιμοποιεί τα κλειδιά) γιατί προηγουμένως έπαιζε φλογέρα!... Κατόπιν του έδείξε στις Λειβανάτες ένας γύφτος ονόματι Κολοκύθας. Εργάστηκε στην Αθήνα σε όλα τα γνωστά "στέκια" της δημοτικής μουσικής και συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους του είδους. Η περίοδος της ακμής του ήταν η 20ετία 1950-1970.


Ρέλλιας Νίκος


Ονομαστός λαϊκός οργανοπαίκτης (κλαριντζής) από την Γκούρα Κορινθίας (γεννήθηκε το 1892). Μικρός έμαθε φλογέρα από τον τσοπάνο πατέρα του. Το 1907 μετανάστευσε στην Αμερική (όπου ήδη βρισκόταν ο αδελφός της μητέρας του που έπαιζε ταμπουρά στα πρώτα Συγκροτήματα των μεταναστών). Εκεί πρωτοπήρε στα χέρια του κλαρίνο και για να μην ενοχλεί τους συνοίκους του, πήγαινε και διάβαζε στα χωράφια. Γράφτηκε στο Ωδείο Ν. Υόρκης και σπούδασε 4 χρόνια κλαρίνο με τον διάσημο Ούγγρο Νικόλα Ζέμπο. Αφού περιόδευσε σε διάφορες αμερικανικές πόλεις, επέστρεψε το 1925 στην Ελλάδα και αναδείχτηκε ως ένα από τα αξιόλογα λαϊκά κλαρίνα της εποχής του. Επίσης, την περίοδο 1929-30, συνέθεσε διάφορα τραγούδια, από τα οποία, όταν ήταν προς το τέλος της ζωής του, μνημόνευσε στη Δ. Μαζαράκη τα εξής: «Η Παρασκευούλα» (τσάμικο), «Απόψε τα μεσάνυχτα» (καλαματιανό), «Τρικκαλινιά μου πέρδικα» (τσάμικο), «Βοχαϊτισσα» (τσάμικο), «Ξενάκι» (τσάμικο), «Ούλα τα δέντρα το πρωί» (τσάμικο, με λόγια από κλέφτικο τραγούδι), «Οι 3 Καλλιοπίτσες» (καλαματιανό), «Ρήνα βλάχα» (τσάμικο), «Λόλα Αμερικάνα» (τσάμικο). Η ίδια εθνομουσικολόγος αναφέρει επίσης ότι τότε εκείνος έκλεισε την εξομολόγησή του, λέγοντας για τα τραγούδια του: « Τώρα πια δεν γράφω. Βαριέμαι. Όταν καθήσω εικοστέσσερις ώρες ήσυχος, βγάνω τρία-τέσσερα. Φτιάνω και τα λόγια και τη μουσική».

Κωτσόπουλος Νικήτας

(1880-1947). Φημισμένος λαϊκός οργανοπαίκτης (κλαριντζής), με ακμή κατα την προπολεμική Περίοδο. `Ηταν Ντομπρεναίος από μουσικό σόι (ο πατέρας του και ο παπούς του έπαιζαν καραμούζα, ενώ και ο ίδιος ξεκίνησε να παίζει πίπιζα. Το κλαρίνο το άρχισε στα δεκαενιά του). Έζησε στη Λειβαδιά, ενώ προηγουμένως βρέθηκε για λίγο στο Αγρίνιο (όπου μαθήτευσε στον περίφημο Σουλεϊμάνη). Έμεινε για αρκετό διάστημα και στον Βόλο (όπου μαθήτευσε στον Αμέτη και τον Τζαμαλή). Έπαιζε σε «ζυγιά» με τον Βολιώτη βιολάτορα Μαριγάκη και ήταν ειδικός στο παίξιμο «αλα-τούρκα». Θεωρείται ως ο πρώτος που «έφερε» το κλαρίνο στην ευρύτερη περιοχή της Λειβαδιάς-Πετρομαγούλας. `Επαιξε επίσης σε Κομπανία με τον Κων/νο Καραγιάννη. Ορισμένες ηχογραφήσεις του παραδοσιακών σκοπών σε δίσκους 78 στροφών (κατά την περίοδο 1928-33) επανεκδόθηκαν στον δίσκο «Η τέχνη του λαϊκού κλαρίνου» (1997). Στους μαθητές του και ο Παν. Σταμέλος.

Γιαούζος Κώστας

(Πετρομαγούλα ή Μαρτίνο Βοιωτίας, 1896-1957): διάσημος λαϊκός οργανοπαίκτης (κλαρίνο). Ασχολήθηκε από μικρός με το όργανο και σχετικά νωρίς είχε κάνει "μεγάλο όνομα". Συνεργάστηκε δισκογραφικά με τον Παπασιδέρη και διαμόρφωσε προσωπικό "σολιστικό" ύφος. Με τον έξοχο Νίκο Καρακώστα σχημάτισαν το καλύτερο δίδυμο κλαρίνων που πέρασε από το πάλκο του "`Ελατου". `Ηταν από τους λίγους που έπαιζε τις εισαγωγές όλων των κλέφτικων τραγουδιών και από αυτόν τις έμαθαν οι νεότεροι καθώς και ο γιος του Γιώργος Γιαούζος, που κι αυτός έπαιζε αξιομνημόνευτο κλαρίνο. Σύμφωνα με τον Γιάννη Χαρ. Μητρόπουλο, οι ωραιότερες εκτελέσεις του Γιαούζου είναι στα τραγούδια: "Νά 'σαν τα νιάτα δυο φορές", "Καινούργια λόγια μού 'ρθανε" και "Παπάκι πάει στην ποταμιά", που ερμηνεύει ο Παπασιδέρης (μάλιστα στα "Νιάτα" φωνάζει ο Παπασιδέρης "Γεια σου Γιαούζο μου, γεια σου Κώστα αθάνατε!").

Χαράλαμπος Μαργέλης

Ο Χαράλαμπος Μαργέλης γεννήθηκε στα 1895 στο χωριό Νικολί της Λευκάδας, από πατέρα σιδηρουργό. Στα 1907 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι. Εκεί ο Χαράλαμπος δούλευε στο κάρο καθαριότητας του Δήμου. Ένα Σαββατόβραδο αφού είχε εισπράξει τα μεροκάματα όλης της βδομάδας (8 δραχμές) βρήκε, περνώντας έξω από τις φυλακές για να πάει σπίτι του, έναν κατάδικο που μόλις είχε απολυθεί. Πουλούσε ένα παλιοκλαρίνο για να μπορέσει να οικονομήσει τα έξοδα επιστροφής στο χωριό του.
Ο Μαργέλης δεν βάσταξε στον πειρασμό. Έδωσε όλα του τα μεροκάματα και τ’ αγόρασε. Από τότε βάλθηκε μοναχός του να μάθει να παίζει.
Η τύχη πάλι τα έφερε να γίνει επαγγελματίας κλαριτζής. Δυό γνωστοί του, πηγαίνοντας σε κάποιο γάμο, τον συνάντησαν στο δρόμο. “Πάρε του λένε, το κλαρίνο κι έλα”. Πήγε κι έπαιξε ολομόναχος, χωρίς άλλο όργανο. Το βράδυ, όταν γύρισε από το γάμο, μέτρησε αυτά που κέρδισε και είδε ότι σ’ ένα απόγευμα έβγαλε από το όργανο περισσότερα απ’ ότι έβγαζε όλη τη βδομάδα από τη δουλειά στο Δήμο. Έτσι βάλθηκε να γίνει οργανοπαίχτης. Κάθε βράδυ πήγαινε στα καφέ-αμάν ν’ ακούσει μουσική. Κι όταν κάποτε απολύθηκε από τις φυλακές του Μεσολογγίου κάποιος Γκούμας, κλαριτζής από τη Βόνιτσα, τον πήρε σπίτι του, τον φιλοξένησε, κι έμαθε από αυτόν τα πρώτα στοιχεία του κλαρίνου. Αργότερα, στα 1911-1914, πήγε στον Σουλεϊμάνη και πήρε μαθήματα.
Ο Μαργέλης, μετά το θάνατο του Σουλεϊμάνη, ήταν το καλύτερο κλαρίνο της περιοχής. Πέθανε στις 17 του Νοέμβρη 1954
http://nikiana.wordpress.com/2009/05/19/%CE%BF-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%B3%CE%AD%CE%BB%CE%B7/

Βάιος Μαλιάρας

τρίτο σε σειρά από τα εφτά παιδιά του Γιώργου Μαλιάρα και της Αικατερίνης Μάγκα, γεννήθηκε στον Πυργετό. Σε μια περιοχή με πλούσια φυσική ομορφιά, όπου ο Όλυμπος και ο Κίσσαβος ερίζουν για την κοιλάδα των Τεμπών, ο Βάιος Μαλιάρας έκανε τα πρώτα του μουσικά βήματα εμπνευσμένος από τους ήχους της φύσης. Ο ίδιος, αφού καθιερώθηκε ως μουσικός, συνήθιζε να λέει όποτε τον ρωτούσαν: «Ξέρεις τι αυτί έχω εγώ; Ξέρεις που μεγάλωσα; Στον Πυργετό, στα Τέμπη. Άκουγα τ' αηδόνια και μετά τα 'πιανα στο κλαρίνο».
Ο Βάιος Μαλιάρας καταγόταν από μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του έπαιζε βιολί, ο θείος του κλαρίνο, άλλοι συγγενείς έπαιζαν φλογέρα και γκάιντα, ενώ ο αδερφός του ασχολήθηκε με το λαούτο.

Στα δώδεκα σκαρώνει μόνος του μια φλογέρα από καλάμι και ακούγοντας το κελάηδισμα των πουλιών αρχίζει σιγά - σιγά να παίζει. Έπειτα στα δεκατέσσερα μαθαίνει πάλι μόνος του λαούτο αλλά το εγκαταλείπει γρήγορα.

Ο πατέρας του, εν τω μεταξύ, τον στέλνει να μάθει την τέχνη του μαραγκού. Μετά του χτίστη. Όμως αυτός ανεβαίνει στις στέγες και παίζει φλογέρα. Το σαράκι τον έτρωγε να μάθει κλαρίνο.

Τα πρώτα μαθήματα κλαρίνου τα παίρνει από δυο «Τουρκόγυφτους», τον Τζιαμαλή και Χαλιαμπά που είχαν ξεμείνει στον Πυργετό. Πήγαινε λοιπόν κοντά σ' αυτούς και παρακολουθούσε τα «πατήματά» τους. Στην αρχή «παρτσακλά», όπως ο ίδιος έλεγε. Ο ένας απ' αυτούς γρήγορα αντιλήφθηκε τις αρετές στο παίξιμό του και του έλεγε «εσύ θα γίνεις μεγάλος μουσικός».

Στα δεκάξι του αρχίζει και παίζει σε γάμους, σε πανηγύρια και στους καφενέδες των χωριών. Ο Μαλλιάρας αρχίζει σιγά σιγά να γίνεται γνωστός. Η φήμη του απλώνεται πέρα από τον Πυργετό και τη γύρω περιοχή και φτάνει μέχρι τα χωριά των Φαρσάλων, της Καρδίτσας, των Τρικάλων κι ακόμη πιο πέρα.

Σε ηλικία 26 χρόνων, το 1933, ηχογραφεί τα πρώτα του τραγούδια «Τ' Αρβανιτοβλάχικο» και την «Ιτιά», κάνοντας την αρχή μιας λαμπρής πορείας που θα συνεχιστεί για 45 περίπου χρόνια. Συνεργάζεται με τις πιο μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες και αποκτά φήμη και δόξα. Παρόλα αυτά δε θα γίνει ποτέ πλούσιος.
Ηχογράφησε σε δίσκους γκαραγκούνικα, βλάχικα, σαρακατσάνικα, νησιώτικα, μακεδονικά, ρουμελιώτικα τραγούδια εκτελεσμένα με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Υπάρχουν τρεις χιλιάδες δίσκοι περίπου, αριθμός εκπληκτικός. Παράλληλα γράφει και δικά του τραγούδια για την Αννούλα, τη Μαρία, την Όλγα. Με τον Θεοχάρη Παντίδη γράφει το πολυτραγουδισμένο «Ωραία είναι η νύφη μας» και άλλα τραγούδια γάμου. Ο Ηλίας Ερίνης είναι αυτός που έγραψε τα περισσότερα τραγούδια για τον Μαλλιάρα. Συμμετέχει στις γνωστές δισκογραφίες «Τραγούδια του Λόγγου» και «Ελληνική Λεβεντιά».

Στα πρώτα του βήματα συνεργάζεται με οργανοπαίκτες της περιοχής. Στην μεταπολεμική περίοδο ο Μαλλιάρας είναι πλέον καταξιωμένος καλλιτέχνης. Συνεργάζεται με πολύ γνωστά ονόματα μουσικών απ' όλη την Ελλάδα: το Γιώργο Κόρο, τη Ρόζα Εσκενάζυ, τη Νίτσα Τσίτρα κ.α. Ακολουθούν ταξίδια στο εξωτερικό, όπως στον Καναδά και την Αυστραλία όπου παίζει για τους έλληνες της ξενιτιάς.

Το 1965 ο μπάρμπα Βάιος φεύγει για την Αυστραλία, στα παιδιά του, που είναι μετανάστες. Κάθεται για 9 μήνες, δεν αντέχει, του λείπει η ελληνική γη και αποφασίζει να επιστρέψει. Το 1970 παθαίνει ημιπληγία, αλλά εξακολουθεί να παίζει. Το 1975 πέφτει αναίσθητος, ενώ παίζει σε ένα γάμο. Από τότε αφήνει το κλαρίνο εντελώς, αλλά τον μαραζώνει ο καημός ότι δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα το έργο του.

Η πρωτοχρονιά του 1988 θα είναι διαφορετική για ολόκληρο το μουσικό κόσμο. Ο Βάιος Μαλλιάρας σβήνει στον Πυργετό.
http://www.geocities.com/Pyrgetos/Themata/themata_maliaras.htm


Kαρακώστας Νίκος


(Κρανιά Καλαμπάκας, 1881-1955 ή 1885-1959) Λαϊκός εκτελεστής, από τις μεγαλύτερες μουσικές φυσιογνωμίες του 20ού αι. στο ελλ. δημοτικό τραγούδι (κλαρίνο), με ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο ύφος στο παίξιμο του και με πλούσια δισκογραφία στις 78 στροφές. `Ηδη από 20 ετών ήταν ξακουστός και περιζήτητος. Το 1934 έπαιζε στην Αθήνα («`Ελατος») και σημείωνε μεγάλες επτυχίες, παρότι τότε το κλαρίνο δεν είχε πάρει ακόμα ως δημοτικό όργανο την κορυφαία μετέπειτα θέση του. Ο Καρακώστας έπαιξε πολλά χρόνια στον «`Ελατο». `Εχει επίσης παίξει σε πολλούς δίσκους της Γεωργίας Μηττάκη, της Ρίτας Αμπατζή, του Γιώργου Παπασιδέρη, του Ρούκουνα, κ.ά.. Για ορισμένους, το «μωραϊτικο» ύφος παιξίματός του υπήρξε ανεπανάληπτο

''...Ο Νίκος ή Νικόλας Καρακώστας, όπως ήταν γνωστός, γεννήθηκε στην Κρανιά ή στον Κλεινοβό, στην περιοχή Ασπροποτάμου του νομού Τρικάλων, το 1881 ή 1885 και πέθανε το 1955. Οι γνώμες για τον τόπο γέννησής του και όσα αφορούν εκείνον διχάζονται, διότι έχουν γίνει κατά καιρούς πολλές προσπάθειες να μάθουμε περισσότερα στοιχεία από τα παιδιά του, που είναι στρατιωτικοί και γιατροί, όμως δεν θέλουν να μιλήσουν για τον πατέρα τους. Ο Νίκος Καρακώστας ήταν τσαρουχοποιός, όπου όμως πήγαινε, ότι και αν έκανε, είχε το κλαρίνο από κοντά. Στην αρχή είχε μια φλογέρα. Αυτοδίδακτος μουσικός ήταν. Ο πατέρας του έπαιζε βιολί στα πανηγύρια.
Δίδαξε πολλούς στο κλαρίνο. Κάποιοι από αυτούς έγιναν ξακουστοί κλαρινίστες μετέπειτα, όπως ο Τζάρας, ο ξάδελφός του και κάποιος Καρράς, ο οποίος έκανε και αυτός σε μικρή έκταση δισκογραφία και μάλιστα σε ένα δίσκο ακούγεται να φωνάζει η τραγουδίστρια: "Γεια σου Καρρά, τσιράκι του Καρακώστα!".
Και Τρικαλινούς έχει διδάξει ο Καρακώστας, όπως ο σημερινός Σωτήρης Σγούρος, ο πανελληνίως γνωστός κλαρινίστας. Πρέπει να ξέρετε ότι τότε τα μαθήματα δεν ήταν όπως σήμερα. Δεν κάνανε μάθημα με τις ώρες. Ήταν βιοπαλαιστές οι άνθρωποι, πλανόδιοι μικροπωλητές, ή ακόμα και λουστράκια στον Πειραιά, μικρά παιδάκια που αγαπούσαν όμως την πατρίδα τους και την παράδοσή της. Έπρεπε λοιπόν να το θέλει η ψυχή τους για να μάθουν.
Πολλοί δε συμβουλεύονταν τον Καρακώστα άμα ήθελαν να αγοράσουν κλαρίνο. Τώρα μπαίνουμε σε λεπτομέρειες, αλλά πιστεύω είναι σημαντικές...''
http://www.gardiki.net/content/view/436/1/


Σημ.: οι περισσότερες πληροφορίες αντλήθηκαν από:http://www.musipedia.gr/wiki
και βασίζονται στο Λεξικό της Ελληνικής μουσικής (εκδόσεις Γιαλλελή-2001,Τάκης Καλογερόπουλος)

8 σχόλια:

  1. αυτα πρεπει να υπαρχουν χωρις αυτα χανοντε οι παραδοσεις του τοπουμας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αυτά θα πρέπει να μεταγγίζονται σε κάθε γενιά για να αποτελούν μνήμη και έμπνευση...να σαι καλά φίλε !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έχω την χαρα και την τιμή να έχω δίπλα μου,άνθρωπο που τους έχει γνωρίσει ,και έχει παίξει πολλά κομάτια τους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μακάριος!!!!! Αν έχεις κέφι γράψε μας κάτι από τις αναμνήσεις του φίλε μου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καταγόμαι από Γιάννενα και δεν φαντάζεσαι πόσο καιρό έψαχνα κάποιες από αυτές τις ηχογραφήσεις.
    Χίλια ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. καλή ακρόαση και πιές ένα τσιπουράκι και για μας καθώς τ΄ακούς :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. paidia exei kanenas tithani tou karaiskaki apo papasideri den uparxei sto youtube... gewrge2024dimi@hotmail.com euxaristo..

    ΑπάντησηΔιαγραφή